Panie Profesorze! Życzymy wielu lat w zdrowiu i radości!
– uczniowie, naukowi wychowankowie, koledzy i przyjaciele
Prof. Lutosław Wolniewicz jest absolwentem Liceum Mikołaja Kopernika w Toruniu, fizykę studiował na UMK i UW. Na naszej Uczelni pracował od 1954 r. Po studiach rozpoczyna współpracę z prof. Włodzimierzem Kołosem. Opracowują podstawy teorii drobin dwuatomowych z dokładnym uwzględnieniem ruchu jąder, efektów relatywistycznych i poprawek radiacyjnych. Na tej podstawie wykonali na komputerach w Chicago słynne obliczenia energii dysocjacji drobiny H2, stwierdzając definitywnie sprzeczność między wartością teoretyczną a ówczesną wartością doświadczalną. Przeprowadzone w związku z tym w USA i w Kanadzie, m.in. przez laureata Nagrody Nobla Gerharda Herzberga, nowe badania eksperymentalne w pełni potwierdziły przewidywania teorii. Obliczony moment kwadrupolowy H2 posłużył astrofizykom do wyznaczenia zawartości wodoru na Jowiszu, a podanie przez Wolniewicza najdokładniejszych, z istniejących w literaturze, wartości prawdopodobieństw przejść służy im do oceny ilości wodoru w przestrzeni międzygwiezdnej.
Wielką i uznaną w świecie wartość ma opracowana i zastosowana przez Wolniewicza w teorii efektów nieadiabatycznych drobin, perturbacyjno-wariacyjna metoda obliczeń oraz podany przez niego nowy i stabilny algorytm. Na tej drodze otrzymał on najdokładniejsze ze znanych ówcześnie wartości energii rotacyjnych jonu HD+ i drobin H2, HD i D2 w podstawowym i wzbudzonych stanach elektronowych, a także prawdopodobieństwa przejść między tymi stanami.
Nie sposób wymienić tu wszystkich pionierskich rezultatów prof. L. Wolniewicza w teorii drobin. Wspomnę jeszcze o opracowaniu nowej metody opisu rozpraszania atomu na drobinie dwuatomowej. Metodę tę zaadaptowano także do obliczeń stanów związanych trzech ciał.
Prace prof. Wolniewicza odznaczają się największą ze znanych w światowej literaturze dokładnością prezentowanych rezultatów numerycznych i traktowane są przez innych autorów jako bezdyskusyjne punkty odniesienia w weryfikowaniu różnych formalizmów obliczeniowych i ocenie wyników eksperymentów.
W liczącym około sto* pozycji jego dorobku naukowym, publikowanym wyłącznie w anglojęzycznych, najpoważniejszych międzynarodowych czasopismach, są także prace poświęcone optyce kwantowej, fizyce ciała stałego oraz pewnym aspektom teorii tzw. kwantowych układów dynamicznych. Prof. Wolniewicz intensywnie współpracował naukowo z licznymi ośrodkami zagranicznymi. Jako visiting professor przebywał wielokrotnie na uniwersytetach kanadyjskich w Toronto i Guelph, w Niemczech na Uniwersytecie w Bielefeld, a przez kilkanaście lat bywał na 2-3 miesięcznych pobytach jako 'akademischer Gast' na słynnej ETH w Zurychu.
Jest bez wątpienia twórcą szkoły obliczeń atomowo-molekularnych, wielu z promowanych przez niego doktorów habilitowało się i otrzymało tytuły profesorskie. W 1981 r. został pierwszym demokratycznie wybranym dyrektorem Instytutu Fizyki UMK. Jest laureatem wielu nagród.**
*Według Google Scholar, 137 prac prof. Lutosława Wolniewicza było cytowanych 9887 krotnie, w tym najsłynniejsze trzy prace z W. Kołosem, dotyczące molekuły wodoru (z lat sześćdziesiątych XX wieku) – ponad 2,5 tys-krotnie. O ciągle dużym znaczeniu prac prof. Wolniewicza świadczy fakt, że w ciągu ostatnich 5 lat były one cytowane ponad tysiąckrotnie.
**Przedstawiony powyżej opis osiągnięć Prof. Wolniewicza jest przeredagowanym tylko nieznacznie tekstem autorstwa prof. Stanisława Dembińskiego, przygotowanym w roku 2000 dla Głosu Uczelni z okazji 70. urodzin Profesora.