Grudziądzka 5, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 3310

Profesor Stanisław Łęgowski (1931-2015)

Profesor Łęgowski całe życie związał z Toruniem. Tu 8 maja 1931 r się urodził, ukończył liceum im. Mikołaja Kopernika oraz, w roku 1955, studia fizyczne na naszym Uniwersytecie. Był uczniem Profesora Aleksandra Jabłońskiego. W roku 1960 uzyskał doktorat, w 1967 habilitację, tytuł profesora nadzwyczajnego w 1976, a zwyczajnego w roku 1991.

Działalność naukowa Profesora związana była przede wszystkim ze spektroskopią atomową i molekularną. Po powrocie ze stażowego pobytu na Uniwersytecie Brandeis w USA utworzył w Toruniu, w latach sześćdziesiątych XX wieku, laboratorium i zespół badawczy, z którym prowadził badania w dziedzinie fizyki atomowej i molekularnej, w szczególności badania procesów relaksacyjnych w układach atomowych, wykorzystujące metody pompowania optycznego i podwójnego rezonansu magnetyczno-optycznego. Metody te są dziś standardowym narzędziem fizyki atomowo-molekularnej i optyki, a także podstawą wielu istotnych zastosowań. Drugim obszarem zainteresowań Profesora była fizyka półprzewodników, w szczególności badania związków grupy AIIBVI. Tutaj Jego doświadczenie eksperymentatora pozwoliło na istotne rozwinięcie fotoakustycznej metody badań materiałów oraz udoskonalenie unikatowego urządzenia do otrzymywania kryształów metodą wysokociśnieniową. Był członkiem władz European Group for Atomic Spectroscopy i w roku 1991 przewodniczył komitetowi organizacyjnemu konferencji EGAS w Toruniu. Wielu z nas pamięta Go jako autora głęboko przemyślanych i precyzyjnie przedstawianych wykładów: podstawowego kursu fizyki uniwersyteckiej i wykładów specjalistycznych oraz jako kierownika II Pracowni Fizycznej, a także jako wymagającego egzaminatora.

W trakcie całej swojej drogi zawodowej od asystenta do profesora uczestniczył w organizowaniu życia akademickiego w naszym Instytucie oraz Uczelni. Był wieloletnim kierownikiem Zakładu oraz Studium Doktoranckiego. Był wicedyrektorem Instytutu Fizyki, a w latach 1984-87 społeczność uniwersytecka powierzyła mu najwyższą godność, wybierając Go na Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Sprawował liczne funkcje poza Uniwersytetem, m.in. w Komitecie Fizyki PAN i w Polskim Towarzystwie Fizycznym, gdzie był wieloletnim prezesem Oddziału Toruńskiego i członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa. Jeszcze pod koniec stycznia 2015 r. uczestniczył w walnym zebraniu Oddziału Toruńskiego. Corocznie z oddaniem angażował się w przygotowanie imprez popularyzujących fizykę w ramach Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Nie można też nie wymienić Jego zainteresowań sportowych i zaangażowania w działalność Akademickiego Związku Sportowego, którego członkiem był od roku 1951. Był wieloletnim prezesem AZS UMK. W uznaniu zasług AZS nadał Mu godność członka honorowego. Profesor grał w koszykówkę, był zapalonym żeglarzem, wakacje spędzał pływając po jeziorach mazurskich.

Obraz sylwetki Profesora byłby niekompletny, gdyby nie wspomnieć o Letnich Szkołach Optyki Kwantowej. Był ich współinicjatorem (wspólnie z Józefem Heldtem i Janem Fiutakiem) oraz niestrudzonym organizatorem. Szkoły te, organizowane w latach 1973 -1983 na przemian z Uniwersytetem Gdańskim, stanowiły niezwykłą okazję do poznania wybitnych uczonych i aktualnych badań, a także do osobistego kontaktu z kolegami z innych ośrodków. Ich walory integrujące środowisko fizyków atomowych i optyków są trudne do przecenienia, a szkoły do dziś są z nostalgią wspominane przez uczestników. Profesor Łęgowski jest laureatem wielu nagród i odznaczeń, w tym Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski i medalu Komisji Edukacji Narodowej.