Ziemia Chełmińska

Do ubiegania się o stypendium im. Jana Sujkowskiego uprawnieni są studenci urodzeni na ziemi chełmińskiej rozumianej według poniższej wykładni:

Uniwersytet Mikoła|a Kopernika
Instytut Geografii
Zakład Geografii Ekonomicznej i Zagospodarowania Przestrzennego
ul. Danielewskiego 6, tel. 243-05, 275-11
87-100 TORUŃ

Toruń, dnia 24 marca 1997 r.

Pani Dr hab. Grażyna Staszewska Prodziekan Wydziału Fizyki i Astronomii UMK

Szanowna Pani Dziekan,
W nawiązaniu do Pisma z dnia 17 marca br. w sprawie terminu "ziemia chełmińska" stwierdzam, że jest to pojęcie historyczne i etnograficzne. W regionalizacji fizyczno-geograficznej prof. Jerzego Kondrackiego z 1987 r. występuje jednostka o nazwie Pojezierze Chełmińskie, jako część Pojezierza Wielkopolskiego, obejmująca terytorium zawarte między dolinami rzek: Wisły, Drwęcy i Osy.
Ziemia Chełmińska jako jednostka historyczna była częścią Mazowsza i obejmowała terytorium zawarte między Wisłą, Drwęcą i Osą. W 1228 r. książę Konrad I Mazowiecki nadał ziemię chełmińską Krzyżakom. W 1243 r. utworzono na tym obszarze diecezję chełmińską. Mapa historyczna opracowana przez prof. Mariana Biskupa przedstawiająca granice państwa krzyżackiego z 1410 r. ujmuje ziemię chełmińską wraz z Grudziądzem, Toruniem, Brodnicą i Lubawą (por. Atlas Woj. Bydgoskiego, Wyd. Geologiczne. Warszawa 1973, s. 10). W 1466 r. na mocy pokoju toruńskiego utworzono z ziemi chełmińskiej woj. chełmińskie, obejmujące terytorium zawarte między Drwęcą a Wisłą wraz z obszarem położonym kilka kilometrów na północ od rzeki Osy, oraz miastami Łasinem, Grudziądzem, Toruniem, Golubiem, Brodnicą i Lubawą. Według tego podziału administracyjnego miasto królewskie Podgórz, znajdujące się już po lewej stronie Wisły należało do woj. inowrocławskiego.
Chcąc ściśle zachować tradycję historycznej ziemi chełmińskiej to za jej terytorium należałoby uznać obszar zawarty między rzekami Osą, Wisłą i Drwęcą (do Nowego Miasta Lubawskiego i Bratiana) i dalej włącznie aż po Lubawę (gdyż ziemia lubawska, podobnie jak i michałowska stanowiły w XIII i XIV wieku część ziemi chełmińskiej), Lidzbark Welski, Grudziądz, Toruń (bez Podgórza), Golub (bez Dobrzynia) i Brodnicę.
Rozpatrując wyżej analizowany problem pragmatycznie i biorąc pod uwagę fakt, iż dzisiejsi studenci w rzeczywistości nie rodzą się na ziemi chełmińskiej a w woj. toruńskim, olsztyńskim i częściowo ciechanowskim (okolice Lidzbarka Welskiego), jak również fakt, że Toruń stanowi łącznie z Podgórzem jedną jednostkę administracyjną (podobnie jak Golub-Dobrzyń), wydaje się, że do ufundowanego stypendium im. dra med. Jana Sujkowskiego "dla studentów astronomii urodzonych na ziemi chełmińskiej" w równym stopniu mają prawo studenci z Torunia, Golubia-Dobrzynia jak i okolic Grudziądza, Brodnicy, Lidzbarka Welskiego oraz Lubawy.

Z poważaniem 
prof. dr hab. Jan Falkowski
Kierownik Zakładu Geografii Ekonomicznej i Zagospodarowania Przestrzennego