Zadanie 5. Wycieczka rowerowa

Tekst do zad. 1 - 4

Paweł i jego siostra Dorota pojechali na wycieczkę rowerową. Oto relacja Pawła:

Z Olsztyna wyjechaliśmy o 9.00 rano i w ciągu pół godziny dojechaliśmy do odległego o 10 km Barczewa. Spędziliśmy tam kolejne pół godziny, zwiedzając kościół św. Andrzeja i odpoczywając. Następny odcinek drogi był o połowę dłuższy, a przy tym jechaliśmy wolniej i dopiero o 11.00 dojechaliśmy do miasteczka Jeziorany. Obejrzeliśmy tam pozostałości murów miejskich i kościół św. Bartłomieja. O 12.00 ruszyliśmy w dalszą drogę. Jechaliśmy ze średnią prędkością 15 km/h, ale ponieważ droga była dłuższa, jazda do Lidzbarka trwała godzinę i 20 minut. Na miejscu zjedliśmy obiad, zwiedziliśmy zamek i wróciliśmy pociągiem do Olsztyna.

 

1. O której godzinie Paweł i Dorota wyjechali z Barczewa?

a) o 9.30          b) o 10.00       c) o 10.30        d) o 11.00

2. Z jaką prędkością średnią jechali z Olsztyna do Barczewa?

a) 10 km/h       b) 15 km/h      c) 20 km/h       d) 30 km/h

3. Z jaką prędkością średnią jechali z Barczewa do Jezioran?

a) 10 km/h       b) 15 km/h      c) 20 km/h       d) 30 km/h

4. Przedstaw na wykresie zależność drogi przebytej przez rodzeństwo od czasu podczas wycieczki rowerowej. Załóż, że poszczególne opisane w tekście odcinki Paweł i Dorota pokonywali ze stałą prędkością.

 

Wskazówka 1. Opisz pierwszy odcinek wycieczki (Olsztyn-Barczewo): czas, droga, prędkość.

 

Odpowiedź 1. Paweł i Dorota o 9.30 byli w Barczewie. W ciągu pół godziny pokonali 10 km, czyli poruszali się z prędkością średnią równą 20 km/h. Spędzili tam pół godziny, co oznacza, że o godzinie dziesiątej wyjeżdżali z Barczewa. Odpowiedzi: 1B, 2C.

 

Wskazówka 2. Opisz odcinek Barczewo-Jeziorany.

 

Odpowiedź 2. Wiemy już, że z Barczewa wyruszyli o godzinie dziesiątej. Jeśli odcinek był o połowę dłuższy niż poprzedni, to wyniósł (10+5) km, czyli 15 km. Do Jezioran dotarli o jedenastej, więc przebycie tego odcinka zajęło im godzinę. Ich prędkość średnia na tym etapie wyniosła 15 km/h.  3B.

 

Wskazówka 3. Opisz odcinek Jeziorany – Lidzbark.

 

Odpowiedź 3. Z Jezioran wyjechali o godzinie dwunastej. Poruszali się ze średnią prędkością 15 km/h przez 1 godzinę i 20 minut, co oznacza, że pokonali drogę 20 km.

 

Wskazówka 4. Na wykresie drogi od czasu, na osi poziomej zaznaczamy przebyty czas, z kolei na osi pionowej drogę. Pomyśl, jakie odcinki jednostkowe przyjąć na osiach.

 

Odpowiedź 4. W naszym przypadku rowerzyści pokonywali etapy różnej długości, ale każdy z nich był równy wielokrotności 5 km, dlatego taki odcinek jednostkowy przyjmiemy na osi pionowej. Z kolei czasy przebycia danych odcinków to wielokrotności 10 minut. Będzie to odcinek jednostkowy osi poziomej.

 

Wskazówka 5. Dlaczego ważne jest założenie, że Paweł i Dorota pokonywali ze stałą prędkością poszczególne odcinki trasy?

 

Odpowiedź 5. Oznacza to, że poruszali się ruchem jednostajnym, czyli na odcinku opisującym dany etap wycieczki nachylenie krzywej s(t) do osi t jest stałe.
 

Wyk. 1. Zależność drogi przebytej przez Pawła i Dorotę od czasu.

 

Forma tego zadania sprawdza umiejętność czytania ze zrozumieniem, korzystania z informacji zawartych w tekście oraz sporządzania wykresów w ruchu jednostajnym.

 

Literatura

1. Braun Marcin, Śliwa Weronika, To jest fizyka 4 – podręcznik, Nowa Era, Warszawa 2011, str. 76.