II Pracownia Fizyczna

Rentgenograficzne badanie struktury kryształów

Bezpośrednim celem zadania jest zbadanie struktury prostego kryształu (najczęściej o układzie regularnym), tj. wyznaczenie stałej (stałych) sieciowej i określenie charakteru centrowania. Podstawową metodą badawczą jest metoda proszkowa Debye'a-Scherrera z wykorzystaniem kliszy fotograficznej jako detektora refleksów promieniowania rozproszonego.

Celami dodatkowymi jest nabycie umiejętności posługiwania się aparaturą, a także ugruntowanie wiedzy teoretycznej dotyczącej różnych aspektów promieniowania rentgenowskiego - generacja, rodzaje i własności widm rentgenowskich, związek widma charakterystycznego z budową atomu, oddziaływanie z materią i skutki oddziaływań, zastosowania, ochrona radiologiczna.

Instrukcja do ćwiczenia [PDF]

Literatura

  1. L. V. Azaroff, red., Spektroskopia promieniowania rentgenowskiego, PWN, Warszawa 1980.
  2. J. Chojnacki, Elementy krystalografii chemicznej i fizycznej, PWN, Warszawa 1971.
  3. B. D. Cullity, Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, PWN, Warszawa 1964.
  4. J. Jelenkowski, K. Wesołowski, Ćwiczenia z rentgenowskiej analizy strukturalnej, PWN, Warszawa 1971.
  5. F. Kaczmarek, red., II pracownia fizyczna, PWN, Warszawa - Poznań 1976.
  6. A. Kelly, G. W. Groves, Krystalografia i defekty kryształów, PWN, Warszawa 1980.
  7. C. Kittel, Wstęp do fizyki ciała stałego, PWN, Warszawa 1976, 1999.
  8. M. Pstrokoński, J. Foks, J. Filipowicz, Rentgenografia i elektronografia, skrypt Wydawnictwa Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1984.
  9. Z. Trzaska-Durski, H. Trzaska-Durska, Podstawy krystalografii strukturalnej i rentgenowskiej, PWN, 1994.
  10. Pracownia fizyczna dla zaawansowanych, Uniwersytet Łódzki, wyd. 2, 1986 r., str. 186-216.
  11. A. Bielski, R. Ciuryło, Podstawy metod opracowania pomiarów, wyd. 2, Toruń 2001 r.
  12. Max von Laue, Concerning the detection of X-ray interferences, Wykład Noblowski, 12. listopada 1915.
  13. J. A. Bearden, X-Ray Wavelengths, Rev. Mod. Phys. 39, 78 (1967).
  14. J. A. Bearden and A. F. Burr, Reevaluation of X-Ray Atomic Energy Levels, Rev. Mod. Phys. 39, 125 (1967).