Zmarł prof. Adam Sobiczewski

20 października 2017 r. zmarł śp. Profesor Adam Sobiczewski, członek rzeczywisty PAN i członek Komitetu Fizyki PAN, światowej klasy ekspert w dziedzinie teoretycznej fizyki jądrowej.

Prof. Sobiczewski urodził się w 1931 r. w Skierniewicach. Studia matematyczne na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Warszawskiego ukończył w 1955 r., a rok później ukończył równoległe studia na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej, specjalizując się w zakresie techniki fal ultrakrótkich. Stopień doktora nauk matematyczno-fizycznych otrzymał na UW w 1964 r. już jako pracownik Instytutu Badań Jądrowych, w którym za 5 lat uzyskał habilitację. Od 1976 r. był profesorem nauk fizycznych.

Najważniejszym osiągnięciem naukowym prof. Sobiczewskiego było przewidzenie nowego obszaru jąder zdeformowanych o liczbie masowej powyżej 100 [D.A. Arseniev, A. Sobiczewski, V.G. Soloviev, Nuclear Physics A139 (1969), 269-276], co otworzyło możliwości rozszerzenia tablicy Mendelejewa. Istotne jest też wprowadzenie pojęć podwójnie magicznego jądra zdeformowanego i zdeformowanych jąder superciężkich, które są coraz częściej używane w literaturze światowej. Dzięki swoim dokonaniom prof. Sobiczewski przyczynił się do zbudowania światowej pozycji Narodowego Centrum Badań Jądrowych w dziedzinie fizyki jądrowej, został też w 2001 r. wyróżniony doktoratem honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Otrzymał szereg nagród międzynarodowych i krajowych, został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1974 r.), Medalem im. A. Sołtana (2001 r.) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005 r.).

Prof. Sobiczewski był wielkim przyjacielem toruńskich fizyków i astronomów. Jako redaktor naczelny Postępów Fizyki zainicjował akcję nagrywania rozmów i wspomnień z wybitnymi fizykami polskimi. Pierwszym z wybranych był prof. Aleksander Jabłoński, rozmowa z którym została opublikowana w 1982 r. Później, również z inicjatywy prof. Sobiczewskiego, podobne rozmowy przeprowadzono z prof. Wilhelminą Iwanowską (1988 r.), prof. Romanem S. Ingardenem (1993 r.) oraz ze związanymi z naszym ośrodkiem, choć mieszkającymi w Stanach Zjednoczonych, prof. Stanisławem Mrozowskim (1991 r.) i prof. Aleksandrem Łempickim (1996 r.). Wszystkie te rozmowy zostały opublikowane nie tylko w Postępach Fizyki, lecz również w książce "Fizycy wspominają" wydanej przez Polska Akademię Umiejętności w Krakowie (2014 r.). Prof. Sobiczewski wielokrotnie odwiedzał Instytut Fizyki, wygłaszając referaty na Kolokwium Czwartkowym. Na forum Polskiej Akademii Nauk dał się poznać jako gorący zwolennik utworzenia w Toruniu Krajowego Laboratorium FAMO. Wyrazem sympatii prof. Sobiczewskiego wobec Torunia i UMK jest też fakt, iż to on zaproponował prof. Sigurdowi Hoffmanowi z Laboratorium Ciężkich Jonów w Darmstadt nadanie nowo odkrytemu pierwiastkowi o liczbie atomowej 112 nazwy copernicium (Cn). Prof. Hofmann zaakceptował tę propozycję, a w 2011 r. osobiście odwiedził Toruń i wygłosił XXIV Wykład im. Prof. Aleksandra Jabłońskiego.