Neurokognitywna teoria świadomości.


Włodzisław Duch,
Katedra Informatyki Stosowanej, Uniwerystet Mikołaja Kopernika,
Grudziądzka 5, 87-100 Toruń, Poland.

Opublikowane w Kognitywistyka i Media w Edukacji, 2/2001 (5), pp. 47-67.

W ostatnich latach jednym z najbardziej dyskutowanych zagadnień filozofii umysłu jest „trudny problem świadomości”, czyli próba zrozumienia, czym są wrażenia i dlaczego doznania wrażeń mają specyficzne jakości (qualia). Pomimo intensywnej dyskusji tego zagadnienia w ostatnich latach nie dokonano żadnego postępu pozwalającego na zrozumienie struktury i przyczyn powstawania wrażeń. W artykule uzasadniam, że wynikają one ze specyficznego sposobu przetwarzania informacji przez mózg, a w szczególności możliwości komentowania stanów pamięci roboczej. Systemy sztuczne o podobnej architekturze będą przekonane, że są świadome i mają wrażenia. Takie rozumienie przyczyny powstawania świadomości pozwala wyciągnąć szczegółowe wnioski dotyczące natury i struktury odczuwanych świadomie wrażeń. W szczególności pozwala odróżnić procesy prowadzące do działań świadomych od pozostałych, oraz zrozumieć przejście od świadomego wykonywania czynności do automatycznego, podświadomego ich wykonywania w wyniku uczenia się jakichś czynności.

Neurocognitive theory of consciousness

Abstract.
Recently the „hard problem of consciousness” has been one of the most intensely debated problems in the philosophy of mind. A discussion of the qualia problem, or the reason for existence of specific qualities of phenomenal experience, has not yet led to any reasonable solution, to understanding of the nature and structure of qualia. This article presents arguments that qualia are a result of specific, brain-like information processing. In particular any system that may comment on the state of its working memory should claim to have qualia and is conscious of its state. Such understanding of the qualia allows to draw specific inferences about the structure of qualia, explains the reasons why some processes give rise to phenomenal experience while others do not, and understand how learning of new skills evolves from initial engagement of the whole brain, requiring conscious activity, to the final automatization of the skill and subconsious information processing, restricted to specific areas of the brain.

Tekst w PDF, 122 KB

BACK to the publications of W. Duch.
BACK to the on-line publications of the Department of Informatics, NCU.